Amsterdam omsingeld 588

Gepubliceerd in Stadsblad de Echo van 27 november 2013  

Ooit stond een rij fraaie iepen voor Maison Descartes aan de Vijzelgracht. Na voltooiing van de Noord/Zuidlijn zullen ze hopelijk weer terugkeren, maar het is de vraag of dit ‘Institut Français d’Amsterdam’ er dan zelf nog zal zijn gehuisvest. Genoemd naar de bekende Franse filosoof is Maison Descartes in 1933 begonnen op het Museumplein en sinds 1967 dus gevestigd aan de Vijzelgracht. In dit kolossale pand, ooit het voormalige Walenweeshuis en officieel ‘Hospice Wallon’ geheten wordt sinds 1671 eigenlijk vooral Frans gesproken. Lange tijd was het gebouw gesplitst in twee gedeelten: de jongens en oude mannen leefden aan de noordkant en de meisjes en oude dames verbleven aan de zuidkant. Tegenwoordig is het waarschijnlijk een van de laatste plekken waar in ons land de Franse taal en cultuur wordt gekoesterd. Dat gebeurt door middel van taalcursussen, debatten, literaire ontmoetingen, boekpresentaties en een bioscoop. De bibliotheek met ±40.000 boeken mag niet onvermeld blijven.
In één van de betere publicaties over de oude stad – de Historische Gids van Amsterdam - wordt het monumentale complex als één van de beste scheppingen van Adriaan Dortsman genoemd en volgens de auteur spreekt het gebouw aan door ‘zijn rustige lijnen en zijn goede verhoudingen’. In de bewaard gebleven antieke keuken met uitzicht op de vrij recent aangelegde stijltuin, bevond zich ooit Petit Restaurant Descartes. Chefkok Ariane Ghirardi introduceerde in de jaren 80 en 90 smaken die in onze stad nog nauwelijks gekend waren. De Amsterdamse ‘fine fleur’ wist het goed te waarderen. Het fraaie pand kent ook nog eens twee stijlkamers: één voor de regentessen en één voor de regenten. Beide bestuurskamers bevatten een nagelvast schoorsteenstuk en geschilderde groepsportretten van de dames en heren bestuurders.
Met de aanleg van de metro vlak voor de deur zijn de Fransen danig op de proef gesteld en helaas kent het gebouw ondertussen ook aardig wat achterstallig onderhoud. De bezuinigingsdrift die over Europa raast laat Maison Descartes  niet ongemoeid; naar het schijnt heeft de Franse regering besloten om het gebouw af te stoten. Men verwacht een opbrengst van ongeveer 4 miljoen euro. De verhuizers zijn alvast gewaarschuwd, want de prachtige stijlkamers mogen in ieder geval niet worden leeggehaald!    

Bijschrift bij de foto:
Vijzelgracht 2-2a huisvest nog steeds Maison Descartes, het culturele instituut van Frankrijk en het Franse Consulaat. Het topmonument kent zowaar nog twee bestuurskamers met antiek meubilair, een monumentale schouw en vooral schilderijen. Gezien het unieke karakter zou de collectie bij verkoop in het monument moeten blijven.