Gepubliceerd in Stadsblad de Echo van 9 oktober 2013    

Een bordje met de tekst ‘Please don’t piss, we live here’ kan bijna alleen in de oude binnenstad worden aangetroffen. Deze noodkreet is te vinden aan de gevel van Koestraat 2 op de Wallen. Het autovrije en parkeervrije straatje loopt van Oudezijds Achterburgwal naar de Kloveniersburgwal, hebben nogal eens last van brallende en wildplassende mannen. Maar in dit portret van een, schijnbaar, onbelangrijk straatje staan vooral een aantal bijzonderheden die iets vertellen over haar geschiedenis. Ooit was dit de weg naar de koeienstal, die werden gemest door de bewoonsters van het Bethaniënklooster. Toen het klooster verdween, bleef het een dynamische straat, zo vlak bij de Nieuwmarkt en in een Joodse buurt. Koestraat 5 heeft een gevelsteen met de beeltenis van Jan van der Heyden en de tekst: ‘Hier woonde Jan van der Heyden van 1681 tot zijn dood 28 maart 1712’. Van der Heyden was schilder en uitvinder van o.a. de brandspuit en de straatlantaarn. Zijn brandspuitenfabriek bevond zich ook in de straat. Inmiddels is de gevelsteen schoongemaakt en zijn neus is aangeheeld. Iets verder, op Koestraat 7, 9 en 11, staan drie halsgevels uit 1736 met bijzondere deurkalven. Weliswaar zijn het replica’s, maar achtereenvolgens zijn geloof, (moeder)liefde en hoop te zien. Hiertegenover staat het Wijnkopersgildehuis uit 1633 met de eerste halsgevels van de stad. Het is eigendom van Vereniging Hendrick de Keyser en één van de weinig overgebleven gildehuizen. De zandstenen toegangspoort is ontworpen door Pieter de Keyser en afgebeeld is Sint Urbanus, beschermheilige van de wijnteelt. Onlangs werd op Koestraat 13 een kleine plaquette onthuld ter herinnering aan Jan Pieterszoon Sweelinck, die ernaast woonde en werkte. De componist - gestorven in 1621 - met als bijnaam de Amsterdamse Orpheus, had een grote reputatie op het gebied van orgelmuziek en dat trok weer veel musici aan. Er werd in de Koestraat behalve gecomponeerd, ook gemusiceerd en lesgegeven. De tekst op de plaquette – een initiatief van de Vereniging Vrienden van Stadsherstel Amsterdam – memoreert hem als ‘grootmeester van het orgel’. Hij maakte Amsterdam bekend als internationaal centrum voor orgelmuziek. De levendigheid, die het straatje moet hebben gekend, staat in groot contrast met de rust die er nu hangt. Misschien moet het even bijkomen van het eigen, bonte verleden?    

Bijschrift bij de foto: Vrij recent is in de kleine, maar fijne Koestaat een plaquette onthuld. De tekst is bevestigd op nummer 13, maar gaat over Koestaat 15, waar Jan Pietersz. Sweelinck (1562-1621) woonde, componeerde, musiceerde en les gaf.