Gepubliceerd in Stadsblad de Echo van 7 augustus 2013  

De gracht, waar de chroniqueur in deze aflevering naar kijkt, bestond al als sloot tot ze in 1613 werd verbreed tot de huidige Herengracht, als eerste van de drie hoofdgrachten. Over de vraag ‘wat is de belangrijkste pronkgracht’ is bijna altijd controverse. Maar zoals met veel dingen in het leven, valt zowel voor de Keizers- als de Herengracht het een en ander te zeggen. Zo is de magnifieke Keizersgracht, waarover in de vorige aflevering werd geschreven, 100 voet oftewel 28,31 meter breed en heeft aan beide kanten diepe, smalle tuinen. De Herengracht echter, is 90 voet, oftewel 25,47 meter breed en krijgt pas aan de oneven kant tuinen voorbij het Koningsplein. De even kant heeft wel bijna overal tuinen, veelal keurtuinen.
Als het op pracht en praal aankomt, gooit de Herengracht echter hoge ogen met het duurste stuk van de uitbreiding uit 1663, de ‘Gouden bocht’, tussen Leidsegracht en Reguliersgracht. Op dit gedeelte zijn de meeste dubbele huizen gebouwd. Destijds kocht een bouwheer twee kavels naast elkaar en zette er een vijf ramen breed huis neer. In de oude stad zijn ongeveer 110 van deze dubbele huizen. De Keizersgracht telt er 22 en aan de Herengracht staat meer dan de helft van de 110 stuks. Rijke kooplieden, regenten en burgemeesters – in de 17de eeuw woonden ze het liefst aan de Herengracht en nog steeds wordt het als prestigieus gezien. Al met al telt de Amsterdamse Herengracht – er is ook een Herengracht in Weesp, Maarssen, Meppel, Den Haag, Hasselt en zelfs in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad – 536 huizen, waarvan ± 85% valt onder monumentenzorg. Aan het begin van de Herengracht ligt de Herenmarkt met daarop het West Indisch Huis, gebouwd in 1617 en later meerdere keren vergroot. Het diende als kantoor van de West Indische Compagnie, dat bezittingen in Noord- en Zuid-Amerika beheerde. Hier werd in 1625 zelfs besloten tot oprichting van Nieuw Amsterdam, het huidige New York. Vanaf deze Herenmarkt start op zaterdag 10 augustus een zomerse stadswandeling, dit keer langs de Herengracht, kosten 10 euro. De start is om 11.00 uur en rond 13.00 uur wordt ergens op een terras afgesloten. Opgave is mogelijk zowel telefonisch (020-6222213) als per e-mail (hanstulleners@zonnet.nl). De Heren Regeerders, naar wie de gracht is genoemd, voorspellen een zonnige dag.  

Bijschrift bij de foto: Op deze historische foto uit 1938 is v.l.n.r. Herengracht 405 t/m 423 te zien. Er is nog veel bedrijvigheid en slechts één auto.