Gepubliceerd in Stadsblad de Echo van 3 april 2013

Straks gaat natuurlijk de meeste aandacht dan naar het gebouw van bouwmeester Pierre Cuypers en de collectie van ± 8000 tentoongestelde objecten, maar ook de omgeving wordt aangepakt. Rondom het museum wordt de bestrating vernieuwd, er zijn bomen geplant, kortom een flinke opfrisbeurt. De tuin - ook wel de buitenzaal genoemd - van het Rijksmuseum wordt eveneens onder handen genomen. Klein, maar fijn onderdeel van die grote tuin rondom het museum is een bescheiden formaat Lodewijk XIV tuinhuis, dat aan de kant van het Museumplein staat en momenteel een fikse restauratie ondergaat. In plaats van Amsterdam omsingeld zou deze column dit jaar ook wel ‘Amsterdam bejubeld’ genoemd kunnen worden. Behalve de viering van 400 jaar grachtengordel, vieren zowel Artis als het Concertgebouw hun, respectievelijk, 175- en 125-jarig bestaan en wordt op 13 april, na een restauratie van bijna 10 jaar, het Rijksmuseum geopend door – het kan nog net - Koningin Beatrix.Tuinhuizen zijn de vaak goed verborgen geheimen achter historische huizen en werden al vanaf het begin van de aanleg van de grachtengordel in de 17e eeuw gebouwd. Dit exemplaar stond ooit in de tuin van Keizersgracht 585 en is in 1919 gedemonteerd voor de verbreding van de Vijzelstraat. Destijds werd het geveltje met zonnewijzer door het Rijksmuseum aangekocht voor ƒ1.250. Aan de gevel werd een gebouwtje gemaakt en de oplevering vond plaats in 1920 in de tuin van het Rijks. Volgens de chroniqueur – bekend met zo’n 150 tuinhuizen in de oude stad – is dit exemplaar het enige met een jaartal (1731) en een zonnewijzer eronder. Kunsthistorisch maakt dat het object uniek en dus bijzonder waardevol. De weinige kenners van historische tuinhuizen schrijven dit ontwerp toe aan beeldhouwer, stucwerker en houtsnijder Ignatius van Logteren (1685-1732). Op de zonnewijzer is het woord ‘anno’ plus het jaartal in zwart geschilderd, net als de cijfers. Het enige onderdeel dat, terecht, is verguld, is de zon! De restauratie duurt twee maanden en het werk is vanachter het hek te aanschouwen. Behalve als opslag voor het tuingereedschap en mooi zijn, heeft het tuinhuis straks geen functie. Nog een aantal nachtjes slapen en zelfs een hele generatie Amsterdammertjes kan voor het eerst kennismaken met de belangrijkste schatkamer van ons erfgoed. Loop in ieder geval ook de tuin in, want het tuinhuis zal dan zijn opgeleverd en staat – zoals verwacht - mooi te wezen.

Bijschrift bij de foto: Oude foto van het historische tuinhuis, dat in de tuin van het Rijksmuseum staat en momenteel wordt gerestaureerd. Foto: drs. Pieter Fischer.