Gepubliceerd in Stadsblad de Echo van 14 november 2012

Tot er in de jaren 80 van de vorige eeuw hernieuwde aandacht kwam voor historische gevelreclames, waren ze al zo ongeveer uit het straatbeeld verdwenen. Weersomstandigheden, sloop of de schilder maakten vaak korte metten met deze vorm van buitenreclame. Werden ze in het verleden – ook monumentenzorgers schoten daarin te kort – nogal eens veronachtzaamd, tegenwoordig is men ze gaan beschouwen als cultureel erfgoed en worden ze, als mogelijk, in ere hersteld. Op oude foto’s is nog te zien hoe het straatbeeld in Amsterdam nogal eens werd bepaald door de aanwezigheid van deze vorm van toegepaste kunst. Maar het overgrote deel is verdwenen en wat nog resteerde, niet echt gekoesterd. Stadsherstel Amsterdam pleitte er bij restauraties nog wel eens voor dat een eventuele muurschildering werd ontzien of hersteld.
Sinds 2002 is er een heuse Werkgroep Historische Gevelreclames – afgekort WHGA - opgericht door een groepje Amsterdammers, dat zich zorgen maakte over de toekomst van de resterende exemplaren en zich inzet ‘voor behoud en de restauratie van historische gevelreclames’. Naast het inventariseren heeft het enthousiasme van de oprichters ondertussen geresulteerd in een aantal succesvolle restauraties.
Hoe gaat zoiets in zijn werk? In de onlangs verschenen, goed verzorgde, uitgave van de WHGA – Muurreclames in Mokum, Oud-West, prijs € 8,50 – wordt een en ander uit de doeken gedaan. Het vergt blijkbaar nogal wat geduld om exact te reconstrueren wat er in vervlogen tijden op een blinde muur heeft gestaan, als er nog slechts vage restanten te zien zijn – soms bieden foto’s uit het stadsarchief ondersteuning. Een kostenplaatje wordt gemaakt, toestemming gevraagd aan de eigenaar en tot slot laat ook de inspecteur van Bouw- en Woningtoezicht zich niet onbetuigd. Op de hoek van de Nieuwe Looiersstraat en de Vijzelgracht 37 is zo’n exemplaar te vinden waar dit traject werd afgegaan, alvorens het ‘reclamevlak’ kon worden hersteld – een belettering die volgens de chroniqueur niet bepaald getuigd van typografisch vakmanschap, maar vast niet alle wandschilders waren goede lettertekenaars.
Muurreclames – ze zien er onschuldiger uit dan de  vaak opdringerige billboards van vandaag – zijn de sfeervolle overblijfselen van de oorsprong van het reclamevak en van een verdwenen ambacht. Nu maar hopen dat de inzet van de werkgroep wordt gehonoreerd en ook andere stadsdelen zullen volgen - tot nu is er in Oud-West het hardst aan getrokken. Om te beginnen heeft u, met het boekje in de hand, de mogelijkheid de herstelde gevelreclames in Oud-West te bewonderen door middel van een stadswandeling. Kijk en bewonder!